Fidye Nedir? Oruç Fidyesi Kimlere Verilir? 

Oruç fidyesi hakkında bilgi vermeden önce fidye nedir? sorusuna yanıt verelim. Fidye, Arapça fidâ kelimesinden türetilmiş bir kelimedir. Anlamı: “Bir kişiyi içinde bulunduğu sıkıntılı durumdan kurtarmak için ödenen bedel” dir. Fıkıhta önemli bir yeri olan bu terim, İslam’da iki farklı anlamda kullanılmaktadır. Bunların ilki, düşmanın elindeki esirleri kurtarmak için ödenen kefarettir. İkincisi ise oruç ve hac ibadetlerinin yerine getirilememesi durumunda yerine getirilmesi gereken yükümlülüğü ifade eder.

Fidye, Kuran’da oruç tutmaya gücü yetmeyenlerin bir fakiri doyurmak için ödemesi gerektiği bildirilen ücrettir. Kuran-ı Kerim’e göre, iyileşme ümidi olmayan (orucunu kaza edemeyecek olan) hasta kişiler ile yaşlılar, oruç tutamadıkları her bir gün için fidye öderler. Bu fidyeye, Ramazan fidyesi de denir.

Oruç fidyesi, Kuran-ı Kerim’de Bakara Suresi’nin 183 ve 184. ayetlerinde bildirilmiştir:

“Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç yazıldı. İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir. Bir iyiliği mecbur olmadan yapan için bu (yaptığı) iyidir. Ama orucu tutmanız -bilirseniz- sizin için daha hayırlıdır.” (Bakara, 183-184)

İslam kaynaklarında da fidye hakkında çeşitli görüşler bildirilmiştir:

• İbn-i Abbas’tan nakledilen bilgiye göre: Fidye oruç tutmaya gücü yetmeyen yaşlı erkeklere ve yaşlı kadınlara mahsustur, bu yüzden oruç tutamadıkları her gün için bir fakiri doyurmaları gerekir. (Buhari, 4505)
• Fidye, oruç tutamayan yaşlı bir adamın durumunda olduğu gibi, bir kişi hastaysa ve iyileşme umudu yoksa da geçerlidir. (El-Muğni, 4/396)

Kimler Fidye Vermelidir?

Oruç tutamayacak kadar yaşlı veya iyileşme umudu olmayan hastalar fidye vermekle yükümlüdür.

Oruç Fidyesi Kimlere Verilir?

Oruç fidyesi, yoksul Müslümanlara verilir. Peki oruç fidyesi kime verilmez? Fidye veren kişi, aynı zekât ibadetinin hükmünde olduğu gibi, fidyesini kendi anne ve babası ile alt nesline (çocuklarına ve torunlarına) veremez. Oruç fidyesini ve fitre sadakasını vermek zorunda olan kişilerin, bu fidye ve fitrelerden doğrudan veya dolaylı olarak faydalanmamaları gerekmektedir.

Bu kural, zekât için de geçerlidir. Bu nedenle hiç kimse zekâtını, fidyesini ve fitresini kendi anne ve babasına veya alt nesline veremez. Eğer kişi, fidyesini bir akrabasına vermek istiyorsa, akrabası zengin ise veya kendini geçindirebilecek güçteyse veremez. Fidyenin sadece yoksullara verilmesi emredilmiştir. Eğer akrabası yoksulsa kişi fidyesini akrabasına verebilir.

Kimler Fidye Veremez?

• Geçici bir hastalık nedeniyle birkaç gün oruç tutamayan kimseler
• Yanlışlıkla veya kasten orucunu bozan kimseler
• Ameliyat ve benzeri nedenlerle oruç tutamayan, ancak gelecek yıl orucunu tutarak ödeyebilecek olan kişiler

Eğer kişi, iyileşemeyeceğini düşünerek fidye verirse, ancak ileride sağlığına kavuşursa, fidyeleri sadaka olur. Bu durumda kişi, tutamadığı oruçlarını kaza orucu olarak tutmalıdır.

Oruç Fidyesi Ne Kadar?

Her Ramazan ayında ödenecek fidye miktarı ülkemizin ekonomik koşulları göz önüne alınarak, Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından belirlenir ve halka açıklanır. Oruç fidyesi ne kadar 2021 sorusu için DİB tarafından belirlenen ve 2021-2022 yılları arasında geçerli olan asgari fidye miktarının 28 tl olduğunu belirtebiliriz. Oruç fidyesi ne kadar 2022 sorusuna yanıt arayanlar için ise bu miktarın 2022 Ramazan ayında açıklanacağını ancak 1 fidye miktarının yine 30 tl’yi aşmayacağını söyleyebiliriz.

Oruç Fidyesi Ne Zaman Verilir?

Oruç fidyesi ne zaman verilir diyanet açıklamasına göre: Fidyenizi Ramazan ayı başında, içerisinde ve Ramazan Bayramı’nda da verebilirsiniz. Fidye miktarının tümü bir ihtiyaç sahibine verilebileceği gibi farklı insanlara da yardımda bulunulabilir. Yıllardır bağışçılarımızın hayra açılan kapısı ve mazluma uzanan eli olarak vakfımız, fidyelerinizi Dünya’nın dört bir yanından ihtiyaç sahiplerine ulaştırmaktadır.

Yardımlarını oldukça şeffaf bir şekilde yürüten vakfımız sizlere bağışlarınızın ulaştığı kişilerden mesajlar ve görüntüler de iletmekte, emanetiniz yerine ulaşana dek her aşamadan haberdar etmektedir. Siz de fidyenizi vakfımız aracılığı ile yoksullara bağışlamak isterseniz yukarıda yer alan “Fidyeni İhtiyaç Sahiplerine Bağışla” butonuna tıklayarak bağış sayfamıza ulaşabilirsiniz.