Fitre Nedir? Ne Zaman Verilir?
Fitre nedir? Fitre, Arapça bir kelime olup; insan doğası, yaradılış, sezgi, ikiye bölmek, yaratmak anlamlarına gelmektedir. Fitre zekâtı, fıtır sadakası veya fitre sadakası adıyla da bilinen fitre, her Müslüman ailenin Ramazan’da yoksullara vermesi gereken bir sadakadır. Bu sadaka Ramazan ayından itibaren bayramın ilk gününe kadar olan sürede, ailenin reisi veya ailenin en büyüğü tarafından verilmelidir. Ailenin reisi, fitreyi bayramdan önce hanesindeki tüm aile fertleri adına verir. Ramazan Bayramı boyunca evinde misafir ağırlayacak olan ailenin önde gelen kişisi, misafirlerinin fitresini de ödemelidir.
Fitre sadakası, her Ramazan’da yoksullara verilmesi gereken bir gıda yardımı miktarıdır. Bu miktar dünya genelindeki İslam ülkelerinde, genellikle kişi başı 2,5 kg buğday veya pirinç olarak verilmektedir. Beş kişilik bir aile, 5 X 2,5 kg un ya da pirinç olarak veya bu miktarın ücreti kadar fitre verir.
Fitre Ne Zaman Verilir?
Fitre, Ramazan ayı süresince verilmektedir. Ramazan ayından önce fitre verilmez. Hadislere göre fitrenin, Ramazan Bayramı’ndan önce verilmesi gerekmektedir. Fitrenin bayramdan önce verilmesi daha uygundur. Bu sayede yoksul Müslümanların yiyecek ve giyecek gibi bayram ihtiyaçları da giderilmiş olacak ve onlar da bayram sevincini yaşayacaklardır.
Kimlere Fitre Verilir?
Fitre nedir? sorusunun yanında fitrenin kimlere verilip verilemeyeceği de büyük bir merak konusudur. Fitrenin çevrenizdeki yoksul Müslümanlara verilmesi farz kılınmıştır. Fitrenizin öncelikle en yakınınızdaki ihtiyaç sahiplerine verilmesi gerekmektedir. Bu kişiler akrabalarınız, komşularınız gibi yakın çevrenizdeki insanlar da olabilir. Eğer akrabalarınız veya komşularınız arasında yoksul kişiler yoksa, yaşadığınız şehirdeki yoksul ve muhtaç kişilere fitrenizi verebilirsiniz. Çevrenizdeki ve muhitinizdeki yoksul insanları muhtarlıklarınızdan sorup öğrenebilirsiniz.
Kardeşime Fitre Verebilir Miyim?
Fitrenin en önemli şartı, fitrenizi vereceğiniz kişinin fakir ve muhtaç bir kişi olmasıdır. Bununla birlikte fitrenizi vereceğiniz kişiler birinci dereceden akrabanız olmamalıdır. Örneğin, anne ve babanıza, çocuklarınıza, torunlarınıza, büyükanne ve büyükbabalarınıza fitre veremezsiniz. Ancak geri kalan tüm akrabalarınıza yoksul olmaları şartı ile fitrenizi verebilirsiniz. Eğer kardeşiniz fakir ve muhtaçsa fitrenizi kardeşinize de verebilirsiniz.
Fitre ve Fidye Farkı Nedir?
Fitre nedir? Fidye nedir? Fitre, Ramazan ayının sonunda yoksullara gıda veya ücret ile verilmesi farz olan bir sadakadır. Fidye ise Ramazan’da oruç tutamayan yaşlı ve hasta kişilerin tutamadıkları her bir gün için yoksullara vermeleri gereken gıda veya ücrettir.
Fitre Vermenin Hükmü Nedir?
Müslümanların fitreyi vermelerinin temel sebebi, çevrelerindeki yoksul ailelerin bayramı hep birlikte neşeyle kutlamaları içindir. Müslümanlıkta hiç kimse komşusu açken tok uyumaz. Dinimizde, kendi ailemize gösterdiğimiz özeni diğer ailelere de göstermemiz emredilmiştir. Bu yüzden bu sadaka, Müslüman ülkelerde farz kılınmış bir sadakadır.
Fitre ile İlgili Hadisler
İbn Abbas’tan nakledilen bilgilere göre: “Peygamberimiz Resûlullah (s.a.v) fitreyi, oruç tutanı anlamsız ve çirkin davranışlardan temizlesin, fakirlere de yiyecek bir lokma olsun diye farz kılmıştır.” (Müsned, V, 432).
Abdullah b. Ömer, peygamberimiz Resûlullah’ın (s.a.v) ashabına fitre sadakasından vermedikçe bayram namazına çıkmadığını bildirmiştir. (İbn Mâce, 49)
İbn Ömer’den nakledildiğine göre, Peygamberimiz Resûlullah (sav) fitre sadakasını köle veya hür fark etmeksizin, kadın-erkek, çoluk-çocuk tüm Müslümanlara 1 sâ’ (ölçek) hurma ve 1 sâ’ arpa olmak üzere farz kılmış ve bayramdan önce verilmesini emretmiştir. (Buhâri, 70)
Ebû Said el-Hudrî (r.a)’den rivayet edilen bir hadise göre fitre verilebilecek gıdalar ve ölçüleri şu şekilde belirlenmektedir: “Biz Peygamber devrinde fitreyi, yiyecek maddelerinden 1 sâ’ olarak verirdik. O zaman bizim yiyeceğimiz arpa, kuru üzüm, hurma ve keş (yağı alınmış peynir) idi.” (Buhârî, Zekât, 74; A. İbn Hanbel, III, 73, 98.)
